BIRU UNJÁRGA čájehuvvo Toronto International Film Festiválas
Almmuhuvvon: 24.07.2024
VUOSTTAŠČÁJÁLMAS TORONTOS ČAKČAMÁNUS
Egil Pedersen vuosttaš guhkesfilbma Biru Unjárga lea válljejuvvon čájehuvvot ovtta máilmmi stuorámus filbmafestiválain máilmmis, Toronto International Film Festival (TIFF). Filbma čájehuvvo Discovery prográmma oasis ja lea vuosttaš sámi nuoraid guhkesfilbma.
Filbma lea 15 jahkásaš Elvira birra gii ii riekta heive Unjárgga gillái, gos son orru. Vuostálvuođas Elvira viggá nannet iežas bealledánskalaš identitehta, go su eadni šattai áhpeheapmin šattolašvuođaklinihkas Danmárkkus. Elvira niegada čáffa dánska áhči gii sáhtašii veahkehit su čoavdit eallima váttisvuođaid. Muhto moivii čuožžila go su duohta áhčči iđista.
Illuda
– Lea hui illudahtti filbmii álggahit dákkár stuorra festiválas go Toronto Internasjonála Filbmafestiválas, sihke munnje, buot neavttáriidda, ja bargovehkii ja ruhtadeaddjiide, lohká giehtačálli ja bagadalli Egil Pedersen.
Niehku ollašuvvan
-Leamaš stuorra niehku válljejuvvot ná stuorra filbmafestiválii go Toronto Internasjonal Film Festival, nu ahte dát lea niehku mii ollášuvvá!
Man guhkká leat barga dáinna filmman?
– Čálligohten suoidnemánu 2015. Dat lea dat boarráseamos čálus maid gávdnen. Nu ahte leamaš duođaid ovcci jagi bargu. Muhto dan rájes leat leamaš olu rievdadusat.
Mo lea sáddet filmma máilbmái?
-Mun dovddan dušše ilu, in ge balu. Lean vissis ahte olbmot geat liikojit dasa, liikojit bures dasa. Mun jurddašan ahte dat guoskkaha ollu mii lea oahpis máilmmis odne, ja sáhttá deaivat viidát máilmmis.
Toronto Internášunála filbmafestivála lágiduvvo čakčamánus Canada stuorámus gávpogis Torontos, ja lea vurdon ahte čohkke váile 500.000 filbmageahčči. Internášunála Sámi Filbmainstituhta direktevrra Anne Lajla Utsi dadjá dát lea hui buorre vejolašvuohta filmmas deaivat viidát.
-Hui erenomáš somá ahte Biru Unjárga, mii lea vuosttaš sámi nuoraid guhkesfilbma lea beassan ovtta máilmmi buoremus filbmafestiválii TIFFai. Bagadalli Egil Pedersen ja buvttadeaddji Mathis Ståle Mathisen, Reinfilmas, leaba nu máŋga jagi bargan hui garrasit ollášuhttit dán filmma ja jáhkan sutnuide ja olles filbmenjovkui dát lea hirbmat stuora oláhussan ja illun. Sávvat sidjiide hui ollu lihku ja buori máŧki Canadai ja TIFFai ávvudit Biru Unjárgga filmma, dadjá Internašunála Sámi Filbmainstituhta direktevrra Anne Lajla Utsi.
Okta máilmmi stuorámus filbmafestiválain
Toronto Internationála filbmafestivála (TIFF) lea okta máilmmi stuorámus filbmafestiválain. Festivála lea ovtta máilmmi deháleamos filbmavuovdalanbáikiin, ja filbmagávppašeaddjit bohtet miehttá máilmmi gávppašit ja geahččat filmmaid. Eará stuorra dovddus filbmafestiválat leat Cannes, Berlin, Venice ja Sundance.
Biru Unjárga filmma birra
Filbma lea vuosttaš sámi nuoraid guhkesfilbma. Filbma lea 15 jahkásaš Elvira birra gii ii riekta heive Unjárgga gillái, gos son orru. Vuostálvuođas Elvira viggá nannet iežas bealledánskalaš identitehta, go su eadni šattai áhpeheapmin šattolašvuođaklinihkas Danmárkkus. Elvira niegada čáffa dánska áhči gii sáhtašii veahkehit su čoavdit eallima váttisvuođaid. Muhto moivii čuožžila go su duohta áhčči iđista.
Biru Unjárggas lea vuosttaš čájáhus čakčamánus Torontos Canadas ja čájehuvvo filbmafestivála Discovery oasis. Filbma čájehuvvo Norggas čakčamánu 27. beaivvi. Ii leat vel almmuhuvvon goas čájehuvvo eará báikkiin sámis.
Neavttárat: Sarah Olaussen Eira, Ingá Elisá Påve Idivuoma, Ánne Mággá Wigelius, Aslat Mahtte Gaup, Amund Lode, Sara Sofia Mienna, ee.
Bagadalli: Egil Pedersen
Čálli: Egil Pedersen
Buvttadeaddjit: Mathis Ståle Mathisen, Pål Røed og Aleksander Olai Korsnes
Govvejeaddji: Anna Myking
Čuohppan: Thomas Grotmol
Mielčuohppit: Toril Strøm, Geir Ørnholt
Bivttasteapmi ja casting: Nina Erdahl
Buvttadanhábmen: Emma Skoog
Lávdedávvirat: John Rang Schmidt
Šuokŋadahkki: Remi Semshaug Langseth og Mathis Ståle Mathisen
Jietnahábmen: Johannes Dekko
Distribušuvdna: Ymer Media for Scandinavian Film Distribution
Egil Pedersen birra
Egil Pedersen lea bagadallan 18 musihkkavideo, 15 oanehisfilmma, badjelaš 40 reklame- ja fitnodatfilmma, ja guokte dokumentára ráiddu. Su ođđaseamos oanehis filbma, satire komedia GÁKTEPOLITIIJA / INDIGENOUS POLICE, bovttii ollu almmolaš digaštallama ja beroštumi sámi servodagas. Son ráhkadii vuosttas filmmaidis, Lego ja láiri animašuvnnain, mánnán iežas áhči Super 8 filbmakamerain. Odne son orru lahka Oslo. BIRU UNJÁRGA lea su vuosttaš guhkesfilbma, ja son lea sihke bagadallan ja čállán filmma.
TIFF Discovery oassi čájeha filmmaid ja filbmačehppiid meahttá máilmmi, filmmat leat duostilat, erenoamážat ja áŋgirat. Discovery lea lokten árrat ovdán ee. filbmačehppiid nu go Christopher Nolan gii dál leamaš áigeguovdil kinosukseeain Oppenheimer (2023). Maiddái eará čeahppit leat fuomášuvvon TIFF Discovery oasis, nu go ee Joachim Trier, Steve McQueen, Michael Haneke, Chantal Akerman, Julie Dash, Yorgos Lanthimos, Ildikó Enyedi, Jafar Panahi, Trinh T. Minh-ha, Lav Diaz, Barry Jenkins, Alfonso Cuarón, Athina Rachel Tsangari. Sara Margrethe Oskal filbma Eallogierdu searvvai TIFF Discovery prográmmii 2023.
Internášunála Sámi Filbmainstituhtta lea ruhtadan ja dorjon dán filmma álggu rájes. Internašunála Sámi Filbmainstituhtta galgá nannet sámi filbmabuvttadeami ja loktet gelbbolašvuođa ja ekonomalaš vejolašvuođaid ovdánahttit, buvttadit ja čájehit sámegielat filmmaid. Dasa lassin lea ISFI instituhtta mii ovddida ja nanne ovttasbarggu gaskkal eará álgoálbmot filbmadahkkiid ja ásahusaid riikkaidgaskkasaččat.